Thuja, znana też jako żywotnik, to drzewo zawsze zielone. Należy do rodziny cyprysowatych. Jest popularna w polskich ogrodach i miastach za swój wygląd.

Uprawa tej rośliny wymaga zrozumienia kilku zasad. Te zasady zapewniają jej zdrowie i długie życie.

Rośliny z rodzaju żywotników są odporne na zimno i zanieczyszczenia. Dlatego świetnie sprawdzają się w domowych ogrodach, parkach i alejkach. Ważne jest, aby je odpowiednio podlewać, przycinać i chronić przed chorobami grzybowymi.

Gęste gałązki żywotnika tworzą naturalne parawany i oczyszczają powietrze. To przyciąga ogrodników na każdym poziomie doświadczenia.

Sadzenie drzewa żywotnika zaczyna się od wyboru miejsca z dobrej ilości światła. Ważne jest też przygotowanie gleby o lekko kwaśnym odczynie. Unikaj przesuszenia podłoża w pierwszych miesiącach po posadzeniu.

Dlaczego warto uprawiać thuję w ogrodzie?

Wybierając rośliny do ogrodu, warto zwrócić uwagę na thuję. Jest to nieoceniony sojusznik dla każdego ogrodu. Dzięki niej, nawet w małych przestrzeniach można stworzyć piękne miejsca.

Zalety thui jako rośliny ogrodowej

Cyprysiki są bardzo popularne w Polsce. Ich wyjątkowa adaptacja do naszego klimatu jest kluczem do sukcesu. Nie tracą zielonego ulistnienia nawet w zimie, co potwierdzają badania z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.

Gęste żywopłoty przez cały rok

Thuja świetnie sprawdza się w tworzeniu gęstych żywopłotów. Posadzone co 50-60 cm rośliny tworzą ścianę już po 3 latach. Ta ściana:

• Chroni przed hałasem i kurzem
• Stanowi całoroczną osłonę prywatności
• Tworzy naturalne tło dla innych roślin

Odporność na mróz i zanieczyszczenia

Thuja jest bardziej odporne na trudne warunki miejskie niż grab czy buk. Badania w Krakowie pokazały, że 85% okazów przetrwało zanieczyszczenia o 40% więcej niż norma.

Thuja jest kluczowa dzięki swojej:

1. Mrozoodporności do -30°C (większość odmian)
2. Niewrażliwości na zasolenie gleby
3. Odporności na spaliny samochodowe

Jakie odmiany thui wybrać do ogrodu?

Wybierając żywotniki do przydomowej przestrzeni, warto poznać cechy poszczególnych odmian. Różnice w pokroju, tempie wzrostu i wymaganiach wpływają na ich zastosowanie. Poniższe propozycje pomogą dobrać rośliny idealnie dopasowane do charakteru ogrodu.

Thuja occidentalis 'Smaragd’

Ta popularna odmiana thuji zachwyca stożkowatym pokrojem i soczystą zielenią igieł przez cały rok. Idealnie sprawdza się w roli naturalnych parawanów lub soliterów.

Charakterystyka i tempo wzrostu

Roślina osiąga 4-6 m wysokości po 10 latach, przy rocznym przyroście 20-30 cm. Gęste, pionowo ułożone gałązki tworzą zwartą strukturę. Wyróżnia się wysoką odpornością na:

• Wahania temperatur
• Zanieczyszczenia powietrza
• Choroby grzybowe

Thuja plicata 'Atrovirens’

Gatunek polecany do większych ogrodów, gdzie może swobodnie prezentować swoje walory. Ciemnozielone, błyszczące łuski nadają mu szlachetnego charakteru.

Wymagania glebowe i zastosowanie

Preferuje żyzne, przepuszczalne podłoża o lekko kwaśnym odczynie (pH 5.5-6.5). W praktyce ogrodowej wykorzystuje się go głównie do:

1. Tworzenia gęstych żywopłotów formowanych
2. Kompozycji z roślinami liściastymi
3. Zadaszania dużych powierzchni

W przeciwieństwie do innych odmian, dobrze znosi okresowe przesuszenie podłoża. System korzeniowy sięga nawet 1.5 m głębokości.

Kiedy najlepiej sadzić thuję?

Wybierając moment na posadzenie żywotników, decydujesz o ich zdrowiu i rozwoju. Ważne jest, by termin i warunki atmosferyczne pasowały do siebie.

Optymalne terminy sadzenia

Rośliny z pojemników sadzimy od wiosny do jesieni. Eksperci mówią, że są dwa najlepsze okresy na sadzenie:

Wiosenne vs jesienne sadzenie

• Marzec-kwiecień – gleba jest wilgotna po zimie. Idealne dla roślin wrażliwych na mróz
• Wrzesień-październik – stabilne temperatury i deszcze pomagają w ukorzenieniu

W górach lepiej sadzić wiosną, by uniknąć przymrozków. Na Pomorzu i w Wielkopolsce jesień daje lepsze efekty.

Warunki pogodowe dla sadzonek

Sprawdź pogodę na 5 dni przed pracami. Unikaj upałów powyżej 25°C i silnych opadów. Najlepsza temperatura to 10-18°C przy umiarkowanej wilgotności.

Rośliny z szkółek potrzebują aklimatyzacji. Wystaw doniczkę na dwór na 2-3 dni, by thuja przyzwyczaiła się do nowych warunków.

Jak przygotować glebę pod thuję?

Przygotowanie gleby pod thuję wymaga zrozumienia potrzeb tych roślin. Odpowiednie warunki podłoża wpływają na wzrost i zdrowie roślin.

Wymagania glebowe cyprysików

Rośliny z rodziny cyprysowatych lubią gleby przepuszczalne. Powinny mieć odczyn kwaśny, pH 5.5-6.5. Ważna jest struktura podłoża, która powinna zawierać próchnicę, piasek i składniki mineralne.

Unikaj ciężkich gleb gliniastych. One zatrzymują wodę.

Korekta pH gleby kwaśnej

Jeśli pH gleby jest poniżej 5.0, zastosuj:

• Wapno granulowane (2-3 kg/10m²) – równomiernie rozprowadź i wymieszaj z wierzchnią warstwą
• Dolomit – działa wolniej, ale wzbogaca podłoże w magnez
• Nawozy wapniowe w formie płynnej – dla szybkiej korekty w małych ogrodach

Drenaż i struktura podłoża

Dla poprawy przepuszczalności gleb gliniastych:

1. Wykop dół o głębokości 50 cm
2. Wsyp 15-cm warstwę żwiru lub keramzytu
3. Dodaj mieszankę ziemi ogrodowej, kompostu i perlitu (proporcje 2:1:1)

Tak przygotowane podłoże zapewni korzeniom thui odpowiednią cyrkulację powietrza i wody.

Krok po kroku: sadzenie thui w gruncie

Posadzenie cyprysika jest kluczowe dla jego zdrowia. Nawet małe błędy mogą spowodować problemy. Oto instrukcja, jak uniknąć powszechnych błędów.

Przygotowanie dołka roślinnego

Przygotowanie wykopu zaczyna się od odpowiednich rozmiarów. Zbyt płytki czy wąski wykop utrudni korzenie. Za duży wykop może gromadzić wodę.

Głębokość i odstępy między roślinami

• Wykop dół dwukrotnie szerszy niż korzenie
• Głębokość zależy od wielkości sadzonki (50-70 cm)
• Stosuj 60-100 cm odstępu dla żywopłotów
• Do soliterów – co najmniej 150 cm

Technika prawidłowego sadzenia

Przed sadzeniem delikatnie rozluźnij korzenie. To pobudzi cyprysik do tworzenia nowych korzeni. Szyjka korzeniowa powinna być na poziomie gruntu.

Zabezpieczanie bryły korzeniowej

1. Namocz korzenie w wodzie 30 minut przed sadzeniem
2. Użyj mieszanki ziemi ogrodowej z torfem (2:1)
3. Wykładaj dno dołka warstwą drenażu (żwir + kora)
4. Po posadzeniu uformuj misę do podlewania

Nie pozostawiaj powietrznych kieszeni w glebie. Ubijaj ziemię wokół rośliny, kontrolując jej pozycję. Na koniec obficie zanurz roślinę w wodzie – co najmniej 10 litrów.

Jak często podlewać thuję?

Zastanawiasz się, jak zapewnić thui optymalną ilość wody? Oto praktyczne wskazówki. Nawodnienie to fundament pielęgnacji thuji, który bezpośrednio wpływa na gęstość igieł i odporność na choroby. Kluczem jest dostosowanie intensywności zabiegów do wieku roślin oraz warunków atmosferycznych.

System nawadniania młodych sadzonek

Nowo posadzone thuje wymagają szczególnej uwagi przez pierwsze 2 lata. Delikatny system korzeniowy nie sięga jeszcze głębszych warstw gleby, dlatego zaleca się:

• Podlewanie co 2-3 dni przy braku opadów
• Stosowanie 5-8 litrów wody na roślinę
• Wykorzystanie kory sosnowej jako ściółki ograniczającej parowanie

Zapobieganie przesuszeniu latem

W okresach upałów wprowadź modyfikacje w pielęgnacji thuji:

1. Nawadniaj wczesnym rankiem lub wieczorem
2. Zainstaluj system kroplujący z regulatorem przepływu
3. Stosuj hydrożele magazynujące wodę w strefie korzeniowej

Podlewanie dojrzałych okazów

Thuje starsze niż 3 lata rozwinęły głęboki system korzeniowy. W standardowych warunkach wystarczy im deszczówka, ale w następujących sytuacjach wymagają dodatkowego nawodnienia:

• Przedłużająca się susza powyżej 10 dni
• Uprawa na glebach piaszczystych
• Okres intensywnego wzrostu (kwiecień-maj)

Pamiętaj, że nadmiar wody jest równie groźny jak niedobór. Sprawdzaj wilgotność gleby drewnianym patyczkiem – powinien być wilgotny na głębokości 15 cm, ale nie mokry.

Nawożenie thui – jakie preparaty stosować?

Dobrze dobrany nawóz to podstawa dla zdrowych roślin thui. Ważne jest, aby dostosować nawożenie do etapu wzrostu i rodzaju gleby.

Nawozy mineralne dla iglaków

Mieszanki dla iglaków zawierają potrzebne mikroelementy. Osmocote i Substral to dobre opcje dla początkujących. Mają długotrwałe działanie.

Dawkowanie azotu i magnezu

Stosuj proporcję 3:1 – 3 części azotu na 1 część magnezu. Młode sadzonki potrzebują:

• Marzec-kwiecień: 20 g nawozu na roślinę
• Czerwiec-lipiec: 15 g z dodatkiem siarczanu potasu

Nie nawoźuj po 15 sierpnia. Azot utrudnia drewnienie pędów przed zimą.

Naturalne metody nawożenia

Możesz też wybrać ekologiczne metody. Badania Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach potwierdzają ich skuteczność.

Kompost i biohumus

Robienie kompostu:

1. Połącz dojrzały kompost z biohumusem (2:1)
2. Dodaj łyżkę mączki bazaltowej na 5 litrów
3. Stosuj co 6 tygodni od kwietnia do września

Wzmocnij odporność thui dodając wyciąg z pokrzywy. 200 ml na 10 litrów wody.

Czy thuja wymaga przycinania?

Pielęgnacja żywotników to zabiegi kształtujące, które wpływają na ich wygląd i zdrowie. Regularne cięcie jest kluczowe, zarówno dla gęstych żywopłotów, jak i pojedynczych roślin. Dobre techniki pozwolą kontrolować wzrost i zapobiec problemom.

Formowanie żywopłotów

Do tworzenia zwartej ściany zieleni potrzebne są systematyczne cięcia formujące. Pierwsze cięcia wykonuje się w drugim roku po posadzeniu. Skracamy pędy o 1/3 długości. Ważne jest, aby wybrać odpowiednie narzędzia:

• Sekator ręczny do precyzyjnych korekt
• Nożyce elektryczne dla dużych powierzchni
• Pila ogrodowa do grubszych gałęzi

Optymalne terminy cięcia

Prace podzielone są na trzy fazy:

1. Marzec-kwiecień – cięcie sanitarne po zimie
2. Czerwiec-lipiec – korekta kształtu
3. Sierpień-wrzesień – przygotowanie do spoczynku

Sanitarne usuwanie gałęzi

Każdego roku trzeba wyciąć:

• Pędów z objawami chorób (brązowienie, nalot)
• Gałęzi uszkodzonych przez wiatr lub śnieg
• Fragmentów nadmiernie zagęszczających koronę

Miejsca cięć zabezpieczamy maścią ogrodniczą. Starsze okazy wymagają usunięcia do 20% zielonej masy rocznie.

Jak zabezpieczyć thuję przed zimą?

Aby thuja occidentalis przetrwała mrozy, trzeba zastosować kilka metod ochronnych. Zimą główne zagrożenia to uszkodzenia od śniegu i susza. Oto sprawdzone sposoby na zabezpieczenie roślin.

Ochrona przed mrozem i śniegiem

Młode thuja occidentalis łatwo ulegają niskim temperaturom. Ważne jest zabezpieczenie korzeni. Można użyć warstwy kory ogrodowej lub trocin (5-7 cm) do izolacji.

Materiały do okrywania roślin

• Agrowłóknina zimowa (50 g/m²) – przepuszcza powietrze, chroniąc przed wiatrem
• Stroisz z gałązek świerkowych – naturalna bariera przeciw śniegowi
• Maty słomiane – idealne do osłony podstawy pnia

Okrywanie roślin zaleca się przy stabilnych ujemnych temperaturach. Za wcześnie złożone osłony mogą zaschnąć rośliny.

Zapobieganie suszy fizjologicznej

Susza fizjologiczna występuje, gdy roślina traci wodę przez igły. Zamarznięta ziemia uniemożliwia uzupełnienie wody. Rozwiązaniem jest:

1. Obfite podlewanie przed pierwszymi przymrozkami
2. Ściółkowanie gleby torfem lub korą
3. Stosowanie preparatów przeciwtranspiracyjnych w listopadzie

Dla thuja occidentalis kluczowe jest regularne nawadnianie. Nawadnij roślinę nawet w bezmroźne dni. Sprawdzaj wilgotność podłoża co 2-3 tygodnie.

Rozmnażanie thui – metody dla amatorów

Samodzielne rozmnażanie żywotników to świetny sposób na zdobycie nowych roślin. Thui najlepiej rozmnaża się przez sadzonkowanie pędowe. Ta metoda wegetatywna zapewnia zachowanie cech rośliny matecznej.

Sadzonkowanie pędowe

Wybieraj półzdrewniałe pędy z tegorocznego przyrostu. Optymalna długość sadzonki to 10-15 cm. Pędy zbyt krótkie mogą słabo ukorzeniać się, a długie tracą wilgoć.

Termin i technika pobierania sadzonek

Najlepszy czas na pobieranie sadzonek to sierpień-wrzesień. Cięcie powinno być pod węzłem, używając ostrego sekatora. Pobieraj fragmenty z piętką – fragmentem starszego drewna.

• Usuń dolne igły na 3-4 cm
• Zanurz końcówkę w ukorzeniaczu
• Wykorzystaj naturalne stymulatory zawierające thujaplicin

Thujaplicin, naturalny związek w drewnie thui, przyspiesza tworzenie kalusa. Utrzymaj podłoże z torfu i piasku (2:1) na wilgotności 70-80%.

Donice z sadzonkami przechowuj w inspekcie lub tunelu foliowym. Temperatura 18-22°C i rozproszone światło są kluczem do sukcesu. Pierwsze korzenie pojawiają się po 8-10 tygodniach.

Najczęstsze choroby thui i ich objawy

Uprawa żywotników wymaga czujności. Nawet odporne odmiany mogą być narażone na patogeny. Wczesne rozpoznanie symptomów pozwala szybko zacząć leczenie. Oto dwie groźne choroby, które warto znać, by chronić rośliny.

Fytoftoroza żywotników

Fytoftoroza to grzybicza infekcja atakująca korzenie. Stopniowo niszczy system przewodzący rośliny. Pierwsze oznaki to matowienie igieł i brązowienie wierzchołków pędów.

W zaawansowanym stadium kora u nasady pnia staje się czerwonobrunatna.

Objawy i metody zwalczania

Charakterystyczne symptomy:

• Gnijące korzenie o nieprzyjemnym zapachu
• Mozajkowe żółknięcie gałązek
• Wyciek żywicy z pnia

W walce z fytoftorozą skuteczne są preparaty z fosforynem potasu lub naturalne ekstrakty z grejpfruta z thujapliciną. Opryskiwanie powinno być powtarzane co 10-14 dni. Ważne jest również usuwanie chorego materiału.

Zamieranie pędów

Zamieranie pędów wywołują głównie grzyby z rodzaju Kabatina. Aktywne przy dużej wilgotności. Objawia się nagłym brązowieniem gałęzi od środka krzewu.

Infekcja często współwystępuje z żerowaniem szkodników.

Etapy postępowania:

1. Wycięcie porażonych pędów 5 cm poniżej zmiany
2. Dezynfekcja sekatora alkoholem po każdym cięciu
3. Aplikacja biostymulatora z alg morskich

W profilaktyce warto stosować opryski z wywaru ze skrzypu polnego. Naturalnie zawiera thujaplicinę, związek o właściwościach grzybobójczych.

Jak zwalczać szkodniki thui?

Skuteczna ochrona żywotników przed insektami wymaga połączenia regularnej obserwacji z bezpiecznymi metodami interwencji. Ważne jest wczesne wykrycie problemu. Systematycznie sprawdzaj spodnie strony igieł i młode przyrosty, szczególnie od kwietnia do września.

Mszyce ochojniki

Te drobne owady o żółtawozielonym ubarwieniu tworzą kolonie na wierzchołkach pędów. Pierwszym sygnałem bytowania szkodników są lepkie spadzie i zdeformowane łuski. W ciągu 48 godzin od zauważenia objawów zastosuj naturalne środki.

Naturalne opryski z czosnku

Przygotuj wywar według prostego przepisu:

1. Zmiksuj 100 g obranych ząbków czosnku z 1 l wody
2. Gotuj miksturę 20 minut na małym ogniu
3. Po ostudzeniu dodaj łyżkę szarego mydła
4. Opryskuj rośliny co 5 dni wieczorem

Przędziorki na igłach

Pajęczaki żerujące na thujach pozostawiają charakterystyczne drobne pajęczynki i żółte plamki. W walce z nimi pomaga:

• Zwiększenie wilgotności powietrza poprzez zamgławianie
• Wprowadzenie do ogrodu biedronek – naturalnych drapieżców
• Stosowanie wyciągu z cebuli (200 g łusek na 10 l wody)

Pamiętaj, by podczas pielęgnacji thuji zawsze rozpoczynać od najłagodniejszych metod, sięgając po chemię tylko w ostateczności. Cotygodniowe przeglądy roślin pozwolą utrzymać szkodniki pod kontrolą.

Naturalne metody ochrony thui

W dobie rosnącej świadomości ekologicznej, coraz więcej ogrodników szuka bezpiecznych sposobów na ochronę roślin. Naturalna pielęgnacja thuji nie tylko ogranicza użycie chemii, ale też wzmacnia odporność roślin. Poznaj dwa sprawdzone preparaty, które możesz zrobić samodzielnie.

Wyciąg z grejpfruta przeciw grzybom

Ekstrakt z pestek grejpfruta to naturalny fungicyd, który skutecznie zwalcza grzyby. W nim są flawonoidy i kwasy organiczne, które hamują rozwój grzybów. Jak go zastosować?

• Zmiel 50 g suszonych pestek grejpfruta i zalej 1 litrem wody
• Odstaw miksturę na 48 godzin w ciemne miejsce
• Przecedź płyn i rozcieńcz z wodą w proporcji 1:10
• Opryskuj rośliny co 14 dni, szczególnie po deszczu

Gnojówka z pokrzywy na wzmocnienie

Fermentowana pokrzywa to najtańszy biostymulator dla thui. Zawiera składniki takie jak krzem, żelazo i azot, które wzmacniają rośliny. Przepis jest prosty:

1. Zbierz 1 kg świeżych liści pokrzywy (bez korzeni)
2. Zalej 10 litrami wody deszczowej i przykryj gazą
3. Mieszaj codziennie przez 3 tygodnie aż płyn przestanie się pienić
4. Stosuj rozcieńczony 1:20 do podlewania co 4 tygodnie

Oba preparaty najlepiej stosować profilaktycznie od wczesnej wiosny. Pamiętaj, by opryski wykonywać wieczorem, aby uniknąć poparzeń słonecznych. Dzięki tym metodom, twoja thuja zachowa zdrowy wygląd bez użycia chemii.

Czego unikać w uprawie thui?

Nawet doświadczeni ogrodnicy czasem popełniają błędy. Te błędy mogą sprawić, że thuja zacznie żółknąć lub zamierzeć. Ważne jest, aby znać najczęstsze pułapki związane z nawożeniem i wyborem miejsca.

Błędy w nawożeniu

Nadgorliwość w dokarmianiu to częsty problem. Thuję nie potrzebują dużo żywienia. Kluczowe zasady to:

• Unikaj nawozów z dużą ilością azotu (NPK 20-5-5), bo mogą one nadmiernie wzmacniać rośliny
• Stosuj specjalne preparaty dla iglaków tylko 3 razy w sezonie
• Zakończ nawożenie po połowie lipca, aby rośliny dobrze się przygotowały do zimy

Przenawożenie azotem

Przesycenie gleby azotem jest łatwe do rozpoznania. Może to objawiać się miękkimi, wiotkimi pędami i intensywnym kolorze igieł. Takie rośliny łatwo chorują i są podatne na uszkodzenia mrozowe.

Niewłaściwe stanowisko

Thujy mają swoje wymagania. Co absolutnie nie tolerują?

1. Zastoin wodnych – korzenie gniją po 48 godzinach w podmokłej glebie
2. Gleby piaszczystej bez próchnicy
3. Cienia przez ponad 6 godzin dziennie

Najlepsza pielęgnacja thuji nie zrekompensuje złego wyboru miejsca. Rośliny posadzone w złym miejscu będą miały trudności z przetrwaniem.

Thuja w kompozycjach ogrodowych

Żywotniki to rośliny, które świetnie pasują do polskich ogrodów. Ich kształt stożkowy i różne odmiany pozwalają tworzyć piękne przestrzenie. Ważne jest, aby dobrze wybrać rośliny dookoła i znać zasady kompozycji kolorystycznych.

Łączenie z berberysem i tawułą

Do stworzenia pięknej rabaty ważne są kontrasty faktur i barw. Berberys Thunberga z purpurowymi liśćmi tworzy piękne tło dla thui 'Smaragd’. Pamiętaj o trzech zasadach łączenia roślin:

• Zasada trójkąta kolorystycznego – łącz odmiany thui w odcieniach złota, szmaragdu i błękitu
• Piętrowość kompozycji – niższe tawuły japońskie podsadzaj przed wysokimi żywotnikami
• Sezonowość – dobierz rośliny kwitnące w różnych okresach (np. tawuła wiosenna + berberys jesienny)

Żywopłoty formowane i naturalne

Thuja może pełnić różne role w zależności od stylu ogrodu. Formowane żywopłoty potrzebują regularnego strzyżenia, a naturalne szpalery zachowują swój naturalny kształt. Oto kilka wskazówek:

1. Dla gęstego żywopłotu sadź rośliny co 50-70 cm
2. Mieszaj odmiany o różnym tempie wzrostu dla efektu falowania
3. W cienistych zakątkach łącz thuję z bukszpanem lub cisem

Thuja 'Aurescens’ z złocistymi przyrostami świetnie sprawdza się w cienistych miejscach. W polskim klimacie lepiej unikać zbyt gęstych nasadzeń. Pozostaw 30-40 cm odstępu między roślinami.

Thuja – niezawodna roślina dla każdego ogrodnika

Drzewo żywotnik jest popularne w polskich ogrodach. Jest uniwersalne i pasuje do wielu miejsc. Może być soliterem, elementem rabatów czy gęstym żywopłotem.

Odmiany jak 'Smaragd’ czy 'Atrovirens’ pozwalają dopasować roślinę do każdej przestrzeni. 'Smaragd’ ma stożkowy pokrój, a 'Atrovirens’ szybko rośnie.

Uprawa thui nie wymaga wielu wiedzy. Ważne jest, aby przestrzegać podstawowych zasad. Dobrze jest regularnie podlewać, nawozić i kontrolować choroby.

Warto eksperymentować z różnymi odmianami. Można łączyć je z berberysem Thunberga lub pięciornikiem. To daje interesujące kontrasty.

Zastosowanie thui w projektowaniu zieleni ogranicza tylko wyobraźnię ogrodnika. Drzewo żywotnik jest wytrzymałe i dekoracyjne. Gotowi na stworzenie kompozycji z thuią? Czas wykorzystać zdobytą wiedzę i zobaczyć, jak thuja zmieni przestrzeń.